Η ενεργεαική συμπεριφορά του χρήστη, κατοίκου ή εργαζομένου ενός κτιρίου είναι ένας κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας οποιουδήποτε προγράμματος ενεργειακής διαχείρισης και καθορίζει πλήρως την ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου και τη λειτουργία των ενεργειακών συστημάτων του. Από τη μη ορθολογική χρήση του κτιρίου και των συστημάτων του, μπορεί να μειωθεί σημαντικά η ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου. Ο χρήστης είναι εκείνος που τελικά θα επιβεβαιώσει με τον καθημερινό τρόπο ζωής και δράσης του τις προβλέψεις των όποιων μελετών για εξοικονόμηση ενέργειας από την εφαρμογή μέτρων νοικοκυρέματος ή ριζικής επέμβασης στο κέλυφος και τις εγκαταστάσεις.
Αν, για παράδειγμα, ένα νότιο παράθυρο καλυφθεί από εξωτερικό σκίαστρο ή κουρτίνα, δεν θα προσδόσει τα ανανεμενόμενα ηλιακά κέρδη.
Αντίστοιχα, αν, κατά τη διάρκεια των ζεστών ημερών το καλοκαίρι, δεν ανοίγονται παράθυρα ή φεγγίτες για νυχτερινό αερισμό, αλλά το κτίριο αερίζεται κατά τη διάρκεια των ζεστών ωρών της ημέρας, ή αν τα παράθυρα δεν σκιάζονται επαρκώς, θα έχουμε συσσώρευση θερμότητας και υπερθέρμανση στο κτίριο.
Αν, πάλι, το χειμώνα το κτίριο αερίζεται υπερβολικά ή υπάρχει σημαντική διαφυγή αέρα από τις χαραμάδες, το κτίριο θα απαιτεί πολύ περισσότερη ενέργεια για να θερμανθεί.
Αν, τέλος, χρησιμοποιούμε αλόγιστα τις ηλεκτρικές συσκευές ή αντί για τη χρήση ανεμιστήρων οροφής καταφεύγουμε άμεσα στα κλιματιστικά, θα υπερκαταναλώνουμε ηλεκτρική ενέργεια, με όλες τις οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες.
Αν ο απλός χρήστης δεν είναι κατάλληλα ενημερωμένος, μπορεί να κάνει και λάθος επιλογές για τη βελτίωση της θερμικής και οπτικής άνεσης, οι οποίες να έχουν ενεργειακά αρνητικότερο από πριν αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, συχνά σε περιπτώσεις χειμερινής ή θερινής υπερθέρμανσης, ανοίγονται τα παράθυρα παράλληλα με τη λειτουργία της κεντρικής θέρμανσης ή κάποιας κλιματιστικής μονάδας. Επίσης δεν ανοίγονται υπάρχουσες διατάξεις σκίασης (κουρτίνες, στόρια) ώστε να διευκολυνθεί η είσοδος φυσικού φωτός σε ηλιόλουστες χειμερινές μέρες, με αποτέλεσμα την υπερβολική χρήση του ηλεκτροφωτισμού.
Μια τελευταία παράμετρος για εξασφάλιση της βέλτιστης ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και για τη μείωση των προβλημάτων, που συνήθως δημιουργούνται με το χρόνο και τη χρήση των συστημάτων, αποτελεί η τακτική συντήρηση του κτιρίου και των συστημάτων του. Ο ρόλος του ιδιοκτήτη του κτιρίου σε αυτό είναι καθοριστικός και εξαρτάται κατά πολύ από την ενεργειακή του συνείδηση.
Σε κτίρια του τριτογενούς τομέα (γραφεία, εμπορικά, ξενοδοχεία, κ.λ.π.), συχνά η αποδοτική λειτουργία των ενεργειακών συστημάτων απαιτεί εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου και αυτοματισμού, καθώς είναι δυσχερής η συμβολή του χρήστη στη λειτουργία των συστημάτων.