Η επιλογή φωτιστικών, προφανώς, δεν πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στην απόδοση τους, αλλά και στην επίτευξη συνθηκών άνεσης, όπως και στη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας στο χώρο υπό σχεδιασμό.
Πηγή: Τσαγκρασούλης Άρης: Επ. καθηγητής Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν/μιο Θεσσαλίας
Πέραν της οπτικής διαχείρισης της φωτεινής ροής μέσω του ανακλαστήρα, το φωτιστικό πρέπει να δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες ώστε οι λαμπτήρες να εμφανίζουν την μέγιστη απόδοση (π.χ. αποφυγή υπερθέρμανσης, η οποία επηρεάζει σχεδόν όλους του τύπους των λαμπτήρων που εξετάζονται).
Τα κριτήρια επιλογής, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:
• Την επίτευξη ικανοποιητικών επιπέδων φωτισμού στην επιφάνεια εργασίας με τις απαιτούμενες από τον κανονισμό τιμές ομοιομορφίας.
• Την εμφάνιση των φωτιστικών
• Την ισορροπημένη κατανομή λαμπροτήτων στο χώρο με αποφυγή φαινομένων θάμβωσης, αλλά και τη σύνδεσή της με τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του χώρου
• Tην απαιτούμενη σχέση μεταξύ άμεσου και διάχυτου φωτισμού
• Την ευκολία συντήρησης
Τα φωτιστικά κατηγοριοποιούνται με βάση τη φωτομετρική τους κατανομή, την προστασία από σκόνη, υγρασία και μηχανική καταπόνηση, την κατηγορία αναφλεξιμότητας και την κλάση της μόνωσης τους.
Πηγή: Τσαγκρασούλης Άρης: Επ. καθηγητής Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν/μιο Θεσσαλίας
Η χωρική κατανομή της έντασης (φωτομετρικό διάγραμμα) αποτελεί κύρια παράμετρο στην επιλογή των φωτιστικών, επιτρέποντας την άμεση σύγκριση διαφορετικών τύπων, αφού οι τιμές αναφέρονται πάντα στα 1000 lumen (klm). Τα 2D-διαγράμματα παρουσιάζουν συνήθως την κατανομή της έντασης (cd/klm) σε δύο επίπεδα κάθετα μεταξύ τους (εγκάρσιο και διάμηκες σε σχέση με τον άξονα του φωτιστικού).
Είναι προφανές, ότι ο σχεδιασμός του οπτικού συστήματος του φωτιστικού μεταβάλλει και την απόδοσή του αλλά και το φωτομετρικό διάγραμμα, όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα για φωτιστικό με λαμπτήρα T8 1x36 W.
Πηγή: Τσαγκρασούλης Άρης: Επ. καθηγητής Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν/μιο Θεσσαλίας
Όσο αποδοτικός και να είναι ο συνδυασμός λαμπτήρα-ballast, ο κακός σχεδιασμός του οπτικού συστήματος (ανακλαστήρας, διαχύτης), που διαχειρίζεται τη φωτεινή ροή, μπορεί να μειώνει σημαντικά τη φωτεινή ροή που εκπέμπεται από το φωτιστικό. Η παράμετρος που ενδιαφέρει, είναι ο λόγος της εκπεμπόμενης φωτεινής ροής από το φωτιστικό, σε σχέση με αυτή από τους λαμπτήρες (LOR).
Πηγή: Τσαγκρασούλης Άρης: Επ. καθηγητής Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν/μιο Θεσσαλίας
H θέση του λαμπτήρα στο εσωτερικό του ανακλαστήρα καθορίζει την περιοχή αποκοπής (περιοχής χωρίς οπτική επαφή με τον λαμπτήρα).
Πηγή: Τσαγκρασούλης Άρης: Επ. καθηγητής Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν/μιο Θεσσαλίας
Το σχετικό μέγεθος του λαμπτήρα σε σχέση με τον ανακλαστήρα επηρεάζει τον ακριβή έλεγχο της φωτεινής ροής.
Πηγή: Τσαγκρασούλης Άρης: Επ. καθηγητής Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν/μιο Θεσσαλίας
H συνολική αποδοτικότητα του φωτιστικού (lm/W) υπολογίζεται με διαίρεση της φωτεινής ροής, που εκπέμπεται από το φωτιστικό, προς τη συνολικά καταναλισκόμενη ισχύ (συνδυασμός λαμπτήρα και ballast/driver). Η αύξηση της τιμής της, συνεπάγεται καλό συνδυασμό ballast-λαμπτήρα καθώς και ανακλαστήρα υψηλής απόδοσης. Η ελάχιστη τιμή για την τράπεζα δεδομένων του ΧτΜ είναι 55 lm/W. Στα παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η εξέλιξη του ποσοστού εξοικονόμησης σε σχέση με την τεχνολογία που υιοθετείται (IEA Annex 45, “Energy Efficient Electric Lighting for Buildings”, ISBN 978-952-60-3229-0, 2010).
Πηγή: Τσαγκρασούλης Άρης: Επ. καθηγητής Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν/μιο Θεσσαλίας
Στο παραπάνω διάγραμμα η εξοικονόμηση υπολογίζεται με βάση την αρχική και σε κάθε τεχνολογία προστίθεται και η αμέσως προηγούμενη (δηλ. Τ5+ηλεκτρονικό ballast+ανακλαστήρες κλπ).